Et fiyatlarındaki artış Türkiye gündemini meşgul ederken benzer bir durum küresel et piyasasında da yaşanıyor. Gelişmekte olan ülkelerin artan talebi karşısında yetersiz kalan üretim, fiyatları 20 yılın en yükseğine çıkarırken enflasyon korkusunu da tetikliyor.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) et fiyatları endeksi Ağustos ayında, geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 16 artarak 1990 yılından beri görülen en yüksek seviye çıktı.
Bu dönemde kuzu eti fiyatları 37 yılın zirvesine çıkarken, dana eti fiyatları da iki yılın en zirvesini gördü. Aynı dönemde domuz ve tavuk etinde de yükseliş yaşandı.
Et fiyatlarındaki bu artışın, özellikle Rusya’daki yangınlardan sonra buğday fiyatlarındaki yükselişle aynı dönemde gelmesi, gıda fiyatlarında enflasyon yaşanacağına yönelik korkuları da yeniden gündeme getirdi.
AVUSTRALYA VE ABD’DE ÜRETİM DÜŞTÜ
Fiyatların artmasında özellikle ABD ve Avustralya gibi önde gelen et ihracatçısı ülkelerde yaşanan üretim düşüşü etkili oldu. Avustralya ve Latin Amerika’da yaşanan aşırı kuraklıklar, 2000’lerin başında görülen düşük et fiyatları ve yüksek üretim maliyetleri de et üretiminin azalmasında önemli rol oynadı.
FAO’nun hayvancılık alanındaki uzmanlarından Pedro Arias konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, “Ortadoğu ve Asya’dan hem dana hem de kuzu eti için sürekli bir talep görülüyor. Ancak gelen bu talep sürülerin azlığından dolayı karşılanamıyor” dedi.
Et fiyatlarındaki hızlı artış, Chicago Emtia Borsası’nda normal dönemlerde sakin seyreden canlı hayvan kontratlarına olan talebi de artırdı. Bu piyasaya spekülatif amaçlı para girişiyle, işlemlerde yılbaşına göre yaklaşık üçte bir oranında artış görüldü.
Ancak sektördeki uzmanları fiyatlardaki artışın arkasında bu piyasaya giren sıcak paradan çok arz ve talepten kaynaklanan faktörlerin etkili olduğunu belirtiyor.
ÇİN VE BREZİLYA’NIN TALEBİ ARTIYOR
Çin ve Brezilya gibi gelişmekte olan ülkelerde büyüyen orta sınıfın daha fazla proteinli gıda talebi fiyatların hızla tırmanması, ortaya çıkan et arzının karşılanmasını zorlaştırıyor.
Bu gelişmelere paralel olarak Ağustos’ta canlı büyükbaş hayvan kontratlarının değeri Chicago Emtia Borsası’nda 1 dolara çıktı ve son 22 ayın en yükseğini gördü. Avustralya cinsi kuzu etinin kilo fiyatı da aynı dönemde 5.5 dolara çıkarak 1973–74 yılından beri görülen en yüksek seviyeye tırmandı.
TÜRKİYE’DE DE BENZER SEYİR
Et fiyatlarında benzer seyir Türkiye’de de yaşanıyor. Son yıllarda kasaplık hayvan sayısında yaşanan büyük düşüş Türkiye’de et fiyatlarının hızlı şekilde artmasına neden olmuştu. Hükümet gerek ithalatı yeniden serbest bırakarak gerekse de yeni teşvikler vererek fiyatları aşağı çekme girişimlerini hızlandırdı.
Paylaş :
