Besiciler çalışıyor, koşturuyor, emek sarf ediyor… Besiciler tonlarca etin ülke sofralarında kurulmasında en büyük pay sahipleri. Ancak artan yem fiyatları dar boğazdaki besicinin işlerini iyice zorlaştırıyor. Artan maliyetlere ve covid-19 pandemisinin neden olduğu ekonomik sıkıntılara rağmen çok sevdiği işi yapmaya devam ediyorlar. Bunu yaparken de aylarca yıllarca emek verip büyüttükleri, hastalandıklarında kendi çocuğu hastalanmış gibi üzerine titredikleri hayvanlarının hak ettiği değerin altında satılmasından da şikayetçiler.
Yemi ve samanı bolca ve ucuza stoklamak her zaman mümkün değil
Yem fiyatları çok önemli
Besicinin en önemli maliyet kalemlerinin başında yem geliyor. Bulunduğu coğrafya göz önünde bulundurulduğunda değişken oranlarda olsa da gerek sığır besiciliğinin gerekse koyun keçi hatta tavuk besiciliğinin olmazsa olmazı yem tüketimi olduğundan, besicinin gözü hep yem fiyatlarında. Kasap reyonunda satılan et dahi tabi ki dolaylı olarak bundan etkileniyor ancak artan yem fiyatların acısını en çok besiciler çekiyor.
| Yem MaliyetleriBesicilik Maliyetleri | Toplam maliyete oranı (%) |
|---|---|
| Yetiştirme Maliyetleri | 29.72 |
| İşçilik maliyetleri | 4.74 |
| Yem Maliyetleri | 43.79 |
| Yalama Taşı Maliyetleri | 0.47 |
| İlaç Maliyetleri | 0.25 |
| Elektrik Su Giderleri | 1.45 |
| Pazarlama Maliyetleri | 0.94 |
| Sermaye Giderleri | 4.27 |
| Yönetimsel Giderler | 2.57 |
| Kiralama Giderleri | 11.81 |
Besiciler ne diyor
Sitemize beğenilen makaleleri ile destek olan uzmanımız Mehmet Öztürk; “Böyle bir tablo karşısında hala ülkemizde hayvancılık yapılabiliyorsa bu ancak yurdum insanının fedakarlığından kaynaklanmaktadır. Ama bu fedakarlığında dayanacak gücü kalmamış milyonlarca insan bu sektörden çıkmış ve boşluğu büyük sermaye grupları doldurmaya başlamıştır.” ifadelerini kullanıyor ve uyarıyor birçok insan bu yüzden kırsaldan göç etmek zorunda kalıyor.
Kasaplar ne diyor?
Kasaplar da fiyatların pandemi sürecinde arttığını, satışlarının ise ciddi oranda azaldığını ve buna ilave olarak maliyetler de eklenince fiyatların daha da arttığını belirtiyor. Bir mahalle kasabı , “Uzun zamandır dükkânlarımızı açamıyoruz, malımız satılmadan bekliyor. İşi iyi bilen amcam 65 yaş üstü olduğu için çalışamıyor ve skiden restoranlara, lokantalara yaptığımız toplu satışlar ise neredeyse durdu. Sermaye eridi, maliyetler artınca et fiyatlarının artışı da artık kaçınılmaz oldu. Nakliye sıkıntısı da işin içine girince fiyatlar yükseldi” diyor. Görünen o ki kasapların maliyet artışı olarak besiciye ödediği para da düşünüldüğünde besiciye ödenmesi gereken zammı durdurduğu ve yukarı artışı sınırlandırdığı anlaşılıyor.
Aracılar ucuza alıp pahalıya satıyor
Her piyasada olduğu gibi et piyasasında da bazı aracılar fiyatların artmasına sebep oluyor. Amaçları piyasa fiyatının altında , üreticinin emeğinin hakkını vermeden ucuza aldıkları hayvanı tam tersi olarak piyasa fiyatının üstüne satıp haksız kazanç elde etmek. Malın son tüketiciye ulaşana kadar elden ele aracı karı konarak artması da söz konusu. Bunlara önlem olarak üreticinin hak ettiği fiyatlara ürününü satması ve fırsatçılara karşı uyanık olması gerekiyor.
Vatandaşın verdiği para fırsatçılara gitmesin
Dana kıyma ve kuşbaşıyı Et ve Süt Kurumunun sattığı fiyata satan marketler de var 1 kilo kıymayı 95, kuşbaşıyı 115 liraya satanlar da bulunuyor. Pirzola, bonfile, kuzu kol gibi ürünlerde ise fark daha da fazla. 171 liraya dana bonfileyi, 145 liraya kuzu pirzolayı satan marketler var. Vatandaş ise hem fiyat farkından şikayetçi hem de son dönemde etiketlerin sürekli değişmesinden şikayetçi.
Çözüm birlik olmak
Besiciler bütün bu bilgiler doğrultusunda ürünlerinin ve emeklerinin hak ettiği değere pazarlanabilmesi için birlik olmak zorundalar. Vatandaşımız et yemeyi asla bırakmaz ve hak ettiği değeri de verir. Besicilerin birlik olup sıkıntılarını sosyal medyadan ve dernek, birlik, oda ve kooperatifler vasıtasıyla duyurması mağduriyetlerin önüne geçmede en önemli rolü oynuyor. Piyasayı takip edemeyen, birlik olamamış ve maliyetlerini düzgün hesaplayamayan besiciler daha çok mağdur oluyor.
Bu konu hakkında yorumlarınızı bekliyoruz. Tabi ki kısa bir yazıda her soruna ışık tutmak imkansız. Amaç zaten sıkıntıları duyurmak.
Bir sonraki yazı konumuz Besicinin en büyük sıkıntıları hakkında olacak
Görüşmek dileğiyle,
Süleyman Doğrucu
Yem pahalıdan olunca mecburen besicinin zarar etmemesi için mezbahaya verirken zamlı verilmesi gerekiyor. Başka türlü zarar ediyoruz, bunu anlatmış arkadaş helal